Witaj, nieznajomy!
Wygląda na to, że jesteś tutaj nowy. Jeśli chcesz wziąć udział, należy kliknąć jeden z tych przycisków!
Tajemnica 8 marca
Tajemnica 8 marca
Działacze międzynaroÂdowej społeczności żydowskiej wysuwaÂją w ostatnich latach zarzuty pod adresem chrześcijaństwa, że jest ono odpowiedzialne za hoÂlocaust. Twierdzą, że w tradycji chrzeÂścijańskiej został w ciągu wieÂków nagromadzony taki potencjał pogardy i nienaÂwiści do Żydów, że stał się on jednym z podstaÂwowych czynników proÂwadzących do Zagłady. W związku z tym proponują oni oczyszczenie tradycji chrzeÂścijańskiej z elementów antyseÂmickich. Prof. Allan Dershowitz z Uniwersytetu Hawarda żąda, aby Kościół w Polsce potęÂpił oficjalnie "najgorszych rasistowskich grzeszników historii współczesnej", "kryminalnych kardynałów" Hlonda i Wyszyń-skiego. Z kolei rabin Shalom Bahbouth z Włoch domaga się od Stolicy Apostolskiej dekanonizacji tych błogosławionych i świętych, w których nauczaniu znajdują się pierwiastki antysemicÂkie Jako jedni z pierwszych aureolę świętości stracić powinni: Jan Chryzostom, noszący tytuł Ojca Kościoła, oraz Maksymilian Maria Kolbe. Do tych postulatów dołączają się tez głosy chrześcijan, np. austriacki teolog Adolf Holl domaga się ocenzurowania Biblii i usunięcia z Nowego Testamentu wszystkich fragmentów, które mogą uchodzić za antysemickie.
Niniejszy tekst diakona Andrieja Kurajewa, uważanego w Rosji za najwybitniejsze-go dziś teologa Cerkwi prawosławnej, jest również krytycznym spojrzeniem na tradycję reÂligijną, w której pielęgnowanie nienawiści prowadzić może do totalitaryzmu.
Lew Sztejnberg, Moskwa, marzec 1998
W NAUKACH takich jak religioznawstwo czy kulturologia istÂnieje metoda zwana rekonstrukcją mitologiczną. Jak archeoÂlog z kawałka kolumny próbuje odtworzyć obraz świątyni, a paleozoolog z części kręgosłupa próbuje odtworzyć figurę dinozaura, tak historyk religii z gestu, z jakiegoś ułamka, z nieznanej wzmianki próbuje zrekonstruować wierzenie, które niegdyś było żyÂwe i wpływało na losy ludzi, potem jednak podupadło i zaginęło. Mamy np. jaÂkiś hymn, w którym występuje dziwne imię jakiegoś ducha czy bóstwa. Co to jednak za bóstwo? Dlaczego właściwie do niego właśnie w takiej sytuacji zwraÂcał się właśnie ten człowiek? Co oznaczała dla niego owa modlitwa? Jak powiÂnien wyglądać jego wszechświat, aby dziwne słowa modlitwy nie okazały się poÂzbawione sensu?
Takim obłomkiem, stosem pacierzowym dinozaura, jaki dotrwał do naszych czasów, jest świętowanie Dnia 8 Marca. Co kryje się za tą tradycją? Dlaczego jest ona żywa, pomimo, że pochodzi z epoki komunizmu, którą teraz przyjęło się krytyÂkować? Jakie wierzenia, skojarzenia, myśli i nadzieje wiązano z tą datą w czasach, kiedy świętowanie 8 Marca nie było tradycją, lecz niesłychaną nowością?
Od wielu lat pytam historyków i dziennikarzy, którzy z okazji 8 Marca piszą świąteczne komentarze: dlaczego akurat właśnie ten, a nie inny dzień? W tradyÂcji wschodniej początek wiosny obchodzi się 1 marca, w tradycji zachodniej 22 marca, gdy noc i dzień stają się równe. Dzień Kobiet można było wyznaczyć na dowolną niedzielę wiosny. Dlaczego wybrano właśnie 8 marca? Nie jestem, broń Boże, przeciwnikiem obchodzenia Święta Kobiet. Nie jestem też przeciw-nikiem tego, by początek wiosny zaznaczył się jakimś świeckim świętem, a nie tylko kościelnymi zapustami. Jedno tylko nie daje mi spokoju: wiem, dlaczego święci się 7 listopada (bo wybuchła wtedy rewolucja), wiem, dlaczego święci się 1 maja (bo w Chicago miała miejsce robotnicza demonstracja; chociaż według nieoficjalnej, lecz wiarygodnej wersji jest to "oświecony ekwiwalent" sabatu w noc Walpurgii, która w katolickim kalendarzu przypada akurat na 1 maja), ale nie wiem, dlaczego święci się 8 marca. Wybór tego dnia nie byt w żaden sposób wyjaśniony. Ani oficjalna historiografia, ani przekazy ludowe nie przechowały żadnej wzmianki o jakimkolwiek zdarzeniu, które miałoby miejsce właśnie 8 marca, i które okazałoby się na tyle znaczące i pamiętne dla płomiennych reÂwolucjonistów, że postanowiliby na wieki chronić pamięć o tym dniu.
Czy to nie dziwne, że ludzie świętują dzień, o którego pochodzeniu niczego nie wiadomo? Czy nie jest wobec tego możliwa sytuacja, w której jedni (statyści zaproszeni na uroczystość) świętują coś zupełnie innego niż inni (organizatoÂrzy)? Być może organizatorzy postanowili nie rozgłaszać wszem wobec tajemniÂcy swojej radości? Być może myśleli następująco: mamy wielki powód do radoÂści i nie mamy nic przeciwko temu, aby cały świat radował się z nami w tym dniu. Istnieje oczywiście nasz własny, prywatny i nie dla wszystkich zrozumiały powód tego święta, ale ponieważ chcemy, aby było to święto ogólnoludzkie, i aby cały świat szczerze się weselił i szczerze je obchodził razem z nami â?? należy przedstawić mu inną, profano-egzoteryczną interpretację.
Co może więc stanowić sekretny, ezoteryczny sens owego święta? Dzień 8 Marca to nie jest po prostu Dzień Kobiet, to oficjalnie "MiędzyÂnarodowy Dzień Kobiet". Jak powszechnie wiadomo, kobiety żyją we wszystkich państwach. Jest również wiadome, że w ostatnich latach 8 Marca świętowano tylko w ZSRR. Dlaczego kobiety w innych krajach nie obchodziły tego święta? Odpowiedź jest prosta: to nie był Dzień Kobiet jako kobiet. W tym dniu należało wychwalać kobiety z określonymi cechami. I cechy te, jakimś sposobem, nie były zbyt cenione w innych krajach.
Przyczyna tej obcości jest oczywista: 8 Marca nie był Dniem Kobiet, lecz Dniem Kobiet-Rewolucjonistek. U progu rewolucji, 7 marca 1917 r,. Prawda piÂsała, że jest to "dzień kobiecej Międzynarodówki Robotniczej", rzucając hasła: "Niech żyje kobieta! Niech żyje Międzynarodówka". Dlatego też w tych pańÂstwach, gdzie rewolucyjna fala z początków XX w. załamała się, świętowanie Dnia Rewolucjonistki nie przyjęło się.
Zrozumiała jest chęć przedstawicieli ruchu rewolucyjnego, by mieć swoje święta zamiast tradycyjno-ludowych, cerkiewnych i państwowych. Zrozumiałe jest pragnienie, by jeszcze raz przypomnieć i uczcić swoich towarzyszy walki czy wielkich poprzedników. Całkiem rozumna i efektywna była idea, by wciągnąć do rewolucyjnej walki nie tylko pracujących mężczyzn, ale i kobiety, dając im swój ruch, swoje hasła i swoje święto.
Dlaczego jednak dniem, w którym rewolucjonistki powinny wychodzić na ulice, protestować przeciwko obecnemu dyskryminowaniu ich przez prawo oraz wyrażać swoje zdecydowane przekonanie o nadchodzącej emancypacji, został wyznaÂczony właśnie 8 marca? Czy ktoś z liderów ruchu urodził się tego dnia? Czy zwolÂnili wówczas kogoś z pracy? A może wsadzili kogoś do więzienia? Odpowiedzi brak.
Oznacza to, że motywy takiej decyzji nie były ani socjalne, ani historyczne, ani publiczne. Coś osobistego musiało kojarzyć się twórcom owego święta z tą datą. Tylko co? Co było drogiego w takim dniu dla liderów europejskiego ruchu rewolucyjnego na przełomie wieków?
Skoro motywy były osobiste, to znaczy, że trzeba przyjrzeć się osobistoÂściom. Znamy ten rząd portretów jeszcze z czasów młodości. Dopiero niedawno jednak pozwoliliśmy sobie zauważyć, że poglądy owych koryfeuszy i bohaterów kształtowała nie tylko przynależność do partii rewolucyjnej i oddanie ideom MięÂdzynarodówki. Posiadali oni jeszcze pochodzenie etniczne. Międzynarodówka, jak się okazuje, miała w dużej mierze charakter monoetniczny. Jest to fakt, bez którego niemożliwa jest dziś poważna dyskusja na temat historii ruchu rewoluÂcyjnego w Europie na przełomie XIX i XX w. Bardzo wielu jego przedstawicieli było bowiem pochodzenia żydowskiego.
Wspomniawszy tę okoliczność, spróbujmy poznać świat tych ludzi. WyoÂbraźcie sobie siebie na miejscu, powiedzmy, Klary Zetkin. Oto przychodzi wam do głowy wspaniała idea, by stworzyć żeński oddział rewolucyjny i wykorzystać kobiecą energię do walki z "eksploatorami". Dla konsolidacji tego ruchu i dla propagandy potrzebny jest wam symboliczny dzień, który byłby Dniem Kobiety-Rewolucjonistki. Jaki dzień może mieć takie znaczenie?
Rewolucja, jak wiadomo, żyje patosem religijnym. Sama jest mitem, a dla mitu charakterystyczne jest myślenie precedensami. Obecne działanie powinno przywołać jakiś wzór, archetyp, który po raz pierwszy objawił się światu w mitologicznie nasyconych "onych czasach". Trzeba naśladować wzór. Mitotwórczy instynkt rewolucji żąda sformułowania następującego pytania: czy były w histoÂrii kobiety, które podrywały naród do walki z tyranem i odnosiły sukces?
Kiedy Niemiec, Francuz czy Anglik usłyszy takie pytanie, odpowie od razu: Joanna d'Arc. Ale Klara Zetkin była Żydówką. I dla niej całkiem oczywiste i zroÂzumiałe były skojarzenia z historią jej ojczystego narodu. W tej historii zaś istÂniała podobna figura â?? Estera.
Przed wiekami uratowała ona swój naród przed tyranem. Pamięć o tych wydaÂleniach przetrwała stulecia. Nie tylko na stronicach Biblii. Esterze poświęcone jest corocznie, najweselsze święto narodu żydowskiego â?? Święto Purim. Obchodzone jest ono akurat na przełomie zimy i wiosny (u Żydów zachował się kalendarz księÂżycowy, dlatego czas świętowania Purim jest ruchomy w stosunku do naszego słonecznego kalendarza, niemal tak samo, jak ruchomy wobec niego jest czas święÂtowania prawosławnej Wielkanocy). Być może w tym roku, kiedy postanowiono za-inaugurować Międzynarodowy Dzień Kobiet, Święto Purim przypadło 8 marca.
Zmieniać co roku datę Dnia Kobiety-Rewolucjonistki byłoby niewygodnie. Stałoby się zbyt oczywiste, że obchodzony jest jedynie Purim. Dlatego zdecydoÂwano się oddzielić Dzień Kobiety-Niszczycielki od Święta Purim, zadeklarować go 8 marca i obchodzić uroczyście, niezależnie od księżycowych cyklów, wzywa-jąc wszystkie narody ziemi do głoszenia chwały Wielkiej Wojowniczce. WzywaÂjąc je do świętowania nowego Purim.
Zamysł ten pozostałby jedynie zgrabnym dowcipem, gdyby Święto Purim było normalnym świętem, takim jak chociażby Święto Zbiorów, czyli Dożynki Purim jest jednak wyjątkowe. Bodajże u żadnego ze współczesnych narodów nie znajdziemy święta poświęconego wydarzeniu podobnego rodzaju.
Nie jest to święto religijne. Tak przynajmniej utrzymuje Encyklopedia ŻydowÂska, podkreślając, że jest ono "nie związane ani ze świątynią, ani z jakimkolwiek wydarzeniem religijnym".
Zakończył się okres babilońskiej niewoli Żydów. Ci, którzy chcieli, mogli powrócić do Jerozolimy. Okazało się wówczas, że tych, którzy pragną wrócić do ojÂczyzny, jest o wiele mniej niż można się było spodziewać, zwłaszcza jeżeli pamięÂtało się o wszystkich poprzedzających wyzwolenie płaczach i żądaniach (z przeklęÂtego "więzienia narodów", czyli Rosji, wyjechało po otwarciu granic do Izraela znacznie mniej Żydów niż przewidywali to liderzy ruchu syjonistycznego). Wielu bowiem w stolicy światowego imperium (jakim był wówczas Babilon) całkiem nieÂźle radziło sobie w interesach. Spora liczba Żydów nie zamierzała porzucić domów zasiedlanych przez dziesięciolecia, zrywać zwyczajowych więzi, handlowych konÂtaktów, tracić stałą klientelę. Tysiące żydowskich rodzin zostało, by żyć w miastach perskiego imperium, i to bynajmniej nie w warunkach niewolniczych.
Ta sytuacja z czasem zaczęła wprowadzać w zdumienie samych Persów. RozÂglądając się wokół, przestawali rozumieć: kto kogo zawojował? Czy Persowie zdoÂbyli Jerozolimę (nie było ich tam wielu), czy Żydzi opanowałi Babilon (było ich tu wielu)? Jak to zwykle bywa w podobnych sytuacjach, ostatnim argumentem właÂdzy, która czuje zagrożenie dla swoich interesów i stara się mu zapobiec, pozostaÂją "struktury siłowe". I oto podobnie jak Kriuczkow donosił Gorbaczowowi o "agentach wpływu", tak perski minister obrony Haman zwrócił się do króla Kserksesa (wydarzenia mają miejsce około czterysta osiemdziesiąt lat przed naroÂdzeniem Chrystusa) i podzielił się z nim swoimi gorzkimi spostrzeżeniami.
Jak już wspomniałem, czasy nie były wówczas jeszcze ewangeliczne, a moralÂność daleka od chrześcijańskiej. Reakcja Kserksesa była zdecydowanie pogańska: wyrżnąć wszystkich Żydów. O planach Kserksesa dowiedziała się jego żona Estera. Król nie wiedział nic o jej narodowości. W momencie uniesienia i zachwytów, Estera wyciągnęła od małżonka wyznania i obietnice będące odzewem na słowa: czy mnie kochasz? To znaczy, że kochasz tych, których ja kocham? To znaczy, że kochasz mój naród? To znaczy, że nienawidzisz tych, którzy nienawidzą mnie?
Znaczy, że nienawidzisz tych, którzy nienawidzą moich przyjaciół i krewnych? Znaczy, że nienawidzisz tych, którzy nienawidzą mój naród? A więc daj wyraz swej nienawiści! Zgładź moich wrogów, których uważasz także za swoich!
I Kserkses, bez głębszego rozmyślania odpowiadający twierdząco na te wszyÂstkie pytania, ze zdziwieniem skonstatował, że zgodził się unicestwić wszystkich wrogów znienawidzonego przez siebie narodu żydowskiego.
W konsekwencji w trzynastym dniu miesiąca Adar (ten miesiąc żydowskiego kalendarza przypada na koniec lutego-początek marca) do wszystkich miast króleÂstwa przyszło rozporządzenie dotyczące pogromów. Wszystko gotowe było do maÂsakry Żydów. Posłańcy przywieźli jednak zupełnie inny rozkaz. Okazało się, że król pozwolił Esterze i jej kuzynowi Mardocheuszowi sformułować treść dekretu o zbliÂżających się pogromach, mówiąc: "Â?Wy zaś, jeśli wam się wyda to słuszne, napiszcie w sprawie Żydów, w imieniu króla, i zapieczętujcie sygnetemÂ?. [...] I zawołano piÂsarzy królewskich [...] i napisano według tego wszystkiego, co rozkazał Mardocheusz, [...] do stu dwudziestu państw. I napisał w imieniu króla Aswerusa [Kserksesa] pismo, że król pozwala Żydom, mieszkającym w poszczególnych miastach zgromaÂdzić się i stanąć w obronie swojego życia, aby mogli wytracić i wymordować, i wyÂgubić wszystkich zbrojnych swoich wrogów wśród ludów i państw wraz z ich nieÂmowlętami i kobietami, a także aby zabrali ich majętność" (Est 8,8-11).
W przeciągu dwóch dni "wszyscy książęta państw, satrapowie i namiestÂnicy, i zarządcy spraw króla podtrzymywali Żydów [...]. Tak pokonali ŻyÂdzi wszystkich swoich wrogów przez uderzenie mieczem, przez zabójstwa i zagładę, i zrobili z nienawidzącymi ich wszystko, co chcieli" (Est 9,3-5). Hamana i dziesięciu jego synów powieszono. (Księgi talmudyczne przytaÂczają następujący szczegół: Pan spytał drzewa, które z nich pragnie być zaszczycoÂne, żeby na nim powieszono wroga Żydów. Najlepiej ze wszystkich odpowiedziała tarnina: "Jestem najbardziej niegodnym drzewem, gdyż tylko sprawiam ból tym, którzy dotykają mnie. Ten człowiek także sprawił sporo bólu ludziom; dlatego barÂdziej od innych nadaję się dla niego". Jeśli ta opowieść przypadłaby na czasy przedÂchrześcijańskie, byłaby jedynie sympatyczną bajką. Ale po Ewangelii wszelkie wzmianki o tarninie w religijnym kontekście nie mogą już obejść się bez skojarzeń z cierniową koroną Zbawiciela. Ta opowieść otwarcie liczy na wywołanie skojarzeń: powieszony Haman â?? powieszony Nazarejczyk; tarnina tracąca Hamana â?? cierń torturujący Nazarejczyka. Pierwsze wydarzenie, ukaranie grzesznika miało miejsce z woli Bożej, a więc drugie też należy odebrać w ten sam sposób...) Zgładzono 75 tysięcy Persów, elitę kraju, każdego, kto był potencjalnym przeciwnikiem. Los perskiego imperium był przesądzony
Nie piszę teraz rozprawy teologicznej, nie zajmuję się tutaj komentowaniem i apologią Starego Testamentu. Nie wypowiem ani jednego słowa osądu pod adresem osób obecnych w Świętej Historii. Pragnę zauważyć jedynie, że w heÂbrajskim tekście Księgi Estery brak wzmianek o Słowie Bożym. To jest opowieść historyczna, a nie Boże objawienie. (Ojciec Solomona Lurie, autora książki AntyÂsemityzm w starożytnym świecie pisze do syna, że "Księga Estery to wielce drażniąÂcy i słaby literacko utwór".)
Moje zdziwienie dotyczy czego innego: jak można kilka tysiącleci później świętować wydarzenia tamtego dnia? Czy jest drugi naród na ziemi, który weseląc się świętuje dzień świadomych, bezkarnych, masowych zbrodni? Rozumiem święto na cześć wojennego zwycięstwa. Po otwartym i ryzyÂkownym starciu â?? dzień triumfu â?? to męskie i uczciwe święto. Ale jak świętować dzień pogromu? Jak świętować dzień masakry tysięcy dzieci? I jak możÂna pisać o "wesołym Święcie Purim"?
A jest to święto bardzo wesołe. Jedynie w tym dniu trzeźwy i pedantyczny Talmud zaleca upijać się: "Po południu jedzą świąteczny pokarm i piją trunki alkoÂholowe aż do momentu, kiedy przestają rozróżniać słowa Â?przeklęty HamanÂ? i Â?błogosławiony MordechajÂ?". Jak pisze Encyklopedia Żydowska, świąteczne dania obfitują w pierogi z poetycką nazwą "uszy Hamana". Mówi się, że są to znane nam wszystkim pierogi-przekiadańce z mięsem w środku. Jaki miły rodzinny obrazek: rodzic, nie rozróżniający już imienia Hamana od imienia Mardocheusza, proponuÂje synkowi: "Kochanie, czy nie masz jeszcze ochoty na ciało naszego wroga?"
I to święto czczone jest jako jedno z największych. Wśród mędrców talmudycznych "krąży nawet opinia, że kiedy wszystkie księgi proroków i hagiografów pójdą w niepamięć, Księga Estery wbrew temu nie będzie zapomniana, a Święto Purim nie przestanie być obchodzone".
Czy nie jest więc bezpodstawne przypuszczenie, że w świadomości żydowÂskich liderów Międzynarodówki, kobiecy ruch rewolucyjny kojarzył się z imieÂniem Estery, a 8 marca wybrano ze względu na siłę przyzwyczajenia, jakim było obchodzenie w tych dniach uroczystości rodzinnego Święta Purim?
Międzynarodówka stawiała sobie cele międzynarodowe, planetarne. Jej dziaÂłacze mieli wiele do powiedzenia innym narodom. Purim to święto pogromu wrogów. A kim są wrogowie dla wyznawców judaizmu? Czy są nimi tylko współplemieńcy nieszczęsnego Hamana? W średniowiecznej Dyspucie Nachmanidesa Żyd komentuje psalm: "Rzekł Pan do Pana mego: Â?Siądź po mojej prawicy, aż Twych wrogów położę jako podnóżek pod Twoje stopyÂ?". Żyd zgadza się, że moÂwa tu o Mesjaszu. I wyjaśnia: "Tak więc Bóg będzie pomagać mesjaszowi aż do chwili, kiedy nie położy wszystkich narodów u podnóża nóg jego, ponieważ wszystkie one to jego wrogowie â?? one jego ciemiężą, one odrzucają jego przyj-ście i władzę, a niektóre z nich stworzyły innego mesjasza". Tak więc w dziejach myśli żydowskiej istnieje nurt, który twierdzi, że wszystkie narody są wrogami Żydów. Wydarzenia Purim przypominają, jak należy postępować z wrogami. W tym właśnie zawiera się potworność tego "wesołego święta": z pokolenia na pokolenie odtwarza ono wzór postępowania z tymi, których Żydzi któregoś dnia uznają za swojego wroga. Nie ma historii, nie ma postępu. Nie ma wzrostu duÂchowej i moralnej świadomości. Starotestamentowa żądza krwi nie została przemieniona. Te normy pozostają żywe do dnia dzisiejszego. Archetyp nie zmienił się. On wciąż postrzegany jest jako wzorzec godny odtwarzania (na raÂzie w wymiarze rytualno-symbolicznym, ale w razie czego â?? także rzeczywiÂstym: zauważmy, że zbrodniarze hitlerowscy, którzy zostali skazani na śmierć â?? jak najbardziej słusznie! â?? byli straceni nie przez rozstrzelanie, ale przez powieszenie).
Pozostaje nam jeszcze przypomnieć, że dojście Międzynarodówki do władzy w Rosji związane było ze zmianą kalendarza, oraz zapytać: kiedy świętowano dzień, obecnie nazywany "8 Marca", w rewolucyjnych kręgach przedrewolucyjnej Rosji? Okazuje się, że 8 Marca, według nowego kalendarza, to 23 luty, według starego. Oto odpowiedź dlaczego "dzień mężczyzn" i "dzień kobiet" są niedaleko od siebie [23 lutego w ZSRR, obecnie w Rosji, obchodzony jest "dzień mężczyzn" â?? przyp. red.]. Kiedy europejscy bracia z Międzynarodówki obchoÂdzili 8 Marca, w Rosji ten dzień przypadał na 23 lutego. Później kalendarz zmieÂniono, ale odruch, by świętować coś rewolucyjnego 23 lutego, pozostał. Data już była. W zasadzie (biorąc pod uwagę ruchomy charakter Purim) jest to data ani lepsza, ani gorsza niż 8 marca. Ale trzeba było znaleźć parawan i dla niej. Po kilÂku latach stworzenie mitu stało się faktem: "Dzień Armii Czerwonej". Pamięć o pierwszym starciu i pierwszym zwycięstwie.
To jednak tylko mit. Dnia 23 lutego 1918 r. nie było jeszcze Armii CzerÂwonej i jej zwycięstw. Gazety z końca lutego 1918 r. nie zawierają żadÂnych triumfalnych relacji. Lutowe gazety z 1919 r. też nie radują się z poÂwodu pierwszej rocznicy "wielkiego zwycięstwa". Dopiero w 1922 r. 23 luty zostaje ogłoszony "Dniem Armii Czerwonej". Jednak jeszcze na rok przed 23 lutym 1918 r. Prawda (z dnia 7 marca 1917 r. w artykule Wielki dzień) pisze o tym, że 23 luty to dzień świąteczny: "Na długo przed wojną MiędzynaroÂdówka proletariacka uznała 23 luty za dzień międzynarodowego święta kobiet". Wymyślenie przykrywki dla świętowania w dniu 23 lutego potrzebne było rówÂnież dlatego, że właśnie 23 lutego 1917 r. zaczęła się "rewolucja lutowa". Ponieważ bolszewicy nie odegrali w niej znaczącej roli, to jednak â?? pomimo, że ją zaakcepÂtowali, oddając jej zasługi â?? trzeba było dniu "obalenia samowładztwa" (zachowuÂjąc jego świąteczność) nadać inną nazwę. Stał się on "Dniem Armii Czerwonej".
W ten sposób tradycja obchodzenia Purim przywiodła do ustanowienia święÂta kobiet 8 marca. Rewolucyjny Dzień Kobiet połączono z rozruchami rzekomo głodujących mieszkanek Piotrogrodu 23 lutego 1917 r. Upadek Imperium RosyjÂskiego zbiegł się z rozgromieniem królestwa Persów. Od Święta Purim 1917 r. w Rosji zapachniało pogromem â?? pogromem kultury rosyjskiej... Tak więc sowiecÂkie składanie życzeń z okazji 8 Marca (tak samo jak 23 lutego) â?? to na dodatek składanie życzeń z okazji "wybawienia" od "caratu". Ale dla prawosławnych składaÂnie życzeń z okazji takiego święta to już nie pokora, ale sadomasochizm.
I jeszcze coś: jedyne wydarzenie wojenne mające miejsce 23 lutego 1918 r. to decyzja rządu bolszewickiego o przyjęciu warunków pokoju w Brześciu. Jest to dzień kapitulacji Rosji w pierwszej wojnie światowej. Kapitulacji, zgodnej z wolą Międzynarodówki, która głosiła obrócenie "wojny imperialistycznej w wojnę domową". Trudno znaleźć bardziej hańbiący dzień w wojennej historii Rosji (w tym także Związku Sowieckiego). I to, że dzień ten nazywany jest dziś "Dniem Obrońcy Ojczyzny", stanowi jeszcze jedno szyderstwo.
W ogóle bardzo zajmujące jest wysłuchiwanie aluzji, które "inicjowani" w tajemnicę Purim wygłaszają w towarzystwie osób traktowanych jako niewtaÂjemniczone. Na przykład w 1994 r. w Moskwie otwarto sklep koszernej żywnoÂści. Główny "antyfaszysta" Moskwy, deputowany moskiewskiej dumy miejskiej Jewgienij Proszeczkin, występując na ceremonii otwarcia tego sklepiku â?? cytuÂję za gazetą Siewodnia z 30 czerwca 1994 r. â?? "wzniósł toast za zwiększenie roÂli przedwzięwzięć handlowych w rozwoju stosunków polityczno-narodowych. A propos, w swoim czasie osobliwą i wielce podniosłą rolę odegrały w nich olejÂki, którymi nacierane było ciało biblijnej heroini Estery, żony perskiego króla Kserksesa". Jaki wyrafinowany humor![...] Według informacji w menu prezentoÂwano danie pod nazwą "uszy Hamana"...
Rozumiem, że wobec zaprezentowanych wyżej rozważań najłatwiej byłoby się uchylić, przypinając im etykietę: "antysemityzm". Będzie to jednak nieprawda. Nie jestem antysemitą. Do dziś podpisuję się pod swoim artykułem z Jewńejskiej Gaziety (1/1992) Antysemityzm to grzech. Grzechem jest każda nienawiść, w tym także etniczÂna. Jeśli Żydowski Kongres Narodowy i telewizja NTW pozwalają sobie niedobrym okiem spoglądać na nasze Ewangelie, to i ja uznałem za dopuszczalne spojrzeć na dzieje Purim w taki sposób, by nie wygładzać ostrych kantów. Tak więc niniejszy mój tekst można traktować jako odpowiedź na "ostatnie kuszenie" NTW [aluzja do wyÂemitowania przez telewizję NTW na początku 1998 r., mimo głośnych protestów PaÂtriarchy Moskiewskiego, filmu Martina Scorsese "Ostatnie kuszenie Chrystusa"; właścicielem stacji jest multimiliarder i magnat prasowy, przewodniczący WspólnoÂty Niepodległych Państw, Borys Bieriezowski, obywatel Rosji i Izraela â?? przyp. red.].
A przyczyna mojego braku życzliwości wobec 8 Marca jest o wiele bardziej prozaiczna: po prostu od dzieciństwa nie cierpiałem 8 Marca. Kiedy zostałem człoÂwiekiem Cerkwi, polubiłem "prawosławny Dzień Kobiet" â?? "Niedzielę Żon Niosących Pokój", obchodzoną w każdą trzecią niedzielę po Wielkanocy (w tym roku 3 maja). Tak więc niniejszy artykuł napisałem nie po to, żeby ktoś zaczął gorzej odnosić się do Klary Zetkin i jej narodu, ale dlatego, aby wrócił szacunek do naÂszych, prawosławnych tradycji. Po to, by i w naszym, rosyjskim domu było święto.
P. S. Ponieważ często mam możliwość polemizować z okultystami, nie mogę nie skorzystać z okazji, by wskazać na nić, która wiąże żydowski Purim i ezoteryków oczekujących "Ery Wodnika".
Astrologowie obecną epokę nazywają "Erą Ryb". Zaczęła się ona około Narodzin Chrystusa i zakończy się na początku XXI stulecia. Ryba to wczesnochrześcijański symbol (po grecku słowo "ryba" może być rozszyfrowane jako złączenie pierwszych liter zwrotu "Jezus Chrystus Syn Boży Zbawiciel). Dlatego "epokę Ryb" okultyści obÂjaśniają jako czas triumfu chrześcijaństwa i, odpowiednio do tego, czas magicznego ,nieuctwa" niesprzyjający "ezoterykom". Z nadejściem "Ery Wodnika" związane są nadzieje na rozkwit okultystyczno-magicznych zdolności. Talmudyczna literatura soÂlidaryzuje się z okultystami w przekonaniu, że znak Ryb nie jest sprzyjający dla ŻyÂdów. Mówi ona, że Haman był astrologiem i wybierając czas prześladowań narodu żydowskiego, skierował swą uwagę ku tablicom astrologicznym. Jak pisze EncyklopeÂdia Żydowska: "Jednakoż każdy miesiąc okazywał się dla Żydów sprzyjający: tak więc Nisan sprzyjał Żydom ze względu na paschalne składanie ofiar; Ijar â?? z powodu maÂłej Paschy, Siwan â?? gdyż w owym miesiącu nastąpiło obdarowanie Torą itd. Ale kieÂdy Haman doszedł do Adar, to odkrył, że znajduje się on w zodiakalnym znaku Ryb i rzekł: Â?Teraz będę w stanie połknąć ich, podobnie jak ryby, połykające jedna drugąÂ?". To talmudyczne opowiadanie powstało już w epoce chrześcijańskiej i w świadomoÂści jego autorów oraz słuchaczy, na przestrzeni wieków, wyraźnie kojarzyło się ono z "czasem Ryb", czyli z epoką panowania chrześcijan. Kwestii wpływu judaizmu na europejski okultyzm nie będę poruszał. Ale współbrzmienie odczuć oraz idei nie uleÂga wątpliwości. I tam, i tu występuje skojarzenie: ryby â?? chrześcijanie â?? zło.
Diakon ANDRIEJ KURAJEW
Tłumaczył: FILIP MEMCHES
Odczyt wygłoszony 6 marca 1998 r. w Domu Kultury "Meridian" w Moskwie
(tytuł i skróty od redakcji)
Aby napisać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować.
Komentarz
Pogodna lecz tajemnicza
Dla niej wyrzekamy się złota
Przy niej rozjaśniamy oblicze...
Ile nam daje radości
Rozkoszy i uniesienia
Warta jest każdej miłości
Nie tylko gdy spełnia marzenia...
Choć z natury swojej jest krucha
Lecz przeważnie bardzo poczciwa
Żaden chłop nie przyzna że jej słucha
Bo natura męska nie jest uczciwa...
I w dniu Waszego drogie Panie Święta
Do stóp Waszych się korzę...
Nie kochać Was - to rzecz niepojęta
Za stworzenie KOBIETY - dziękuję Ci Boże...
A na koniec dwa słowa do męskiej części grona
Kochajcie Swe Panie przez wszystkie dni w roku
Nie ważne czy to matka czy też Wasza żona
Niech będzie dla Was światłem co świeci w mroku....
Wszystkiego najlepszego drogie Panie...
:flowers::flowers::flowers::flowers::flowers:
warto przeczytać
i podzielić się z innymi
(co też uczyniłam)
natomiast antysemityzm w traktowaniu pewnych zachowań całej społeczności jest jedynie wyrazem historycznych doświadczeń, np. z polską społecznością żydowską w XIX wieku i XX-leciu międzywojennym czy, z dobrze udokumentowanym, udziałem społeczności żydowskiej w przygotowaniu i przeprowadzeniu rewolucji komunistycznej w Rosji i później, w latach terroru.Co więcej, podobne doświadczenia mają chyba wszystkie kraje, w których osiedlali się Żydzi, obecnie możemy to obserwować dość dokładnie na przykładzie USA.